Circus - Movin' On (1977)

Side A:

1. The Bandsman
2. Laughter Lane
3. Loveless Time
4. Dawn

Side B:

1. Movin' On

Dziś Szwajcaria. To płyta, którą wiele lat temu polecił mi kolega. Pewnego razu zaprosił mnie do siebie i włączył ten właśnie album. Po wysłuchaniu byłem zachwycony i zarazem ogromnie zdziwiony. Dlaczego? Otóż zachodziłem w głowę jak progresywny zespół może nagrać takie utwory bez użycia instrumentów klawiszowych i gitary elektrycznej. Okazało się że może, a do tego materiał zawarty na tym krążku naprawdę robi wrażenie. Przez długi czas poszukiwałem tej płyty. W końcu udało się ją zakupić (o ile dobrze pamiętam) w Berlinie, na jakiejś giełdzie winylowej…

Movin’ On jest drugim albumem w dyskografii tej szwajcarskiej grupy i w moim odczuciu najlepszym. W nagraniu tej płyty wzięło udział czterech znakomitych muzyków. Fritz Hauser (perkusja, wibrafon, instrumenty perkusyjne), Marco Cerletti (bas, dwunastostrunowa gitara akustyczna, głos), Andreas Grieder (flet, saksofon altowy, tamburyn, głos) oraz Roland Frei (giata akustyczna, saksofon tenorowy, główny głos). Nagrań dokonano w maju 1977 roku w Sinus Studio w Bernie.

OK. Przejdźmy do muzyki. Na stronie pierwszej znalazły się cztery utwory, na drugiej ponad dwudziestominutowy gigant.

Album otwiera utwór zatytułowany The Bandsman. Kapitalna akustyczna gitara na początek, która fantastycznie rozpędza ten kawałek. Po chwili dołącza flet i wyśmienita perkusja. Dalej utwór zwalnia, jednak nadal prowadzony jest przez gitarę akustyczną. Zaczyna śpiewać Frei. Muszę przyznać, że bardzo podoba mi się jego głos, jest ciepły, sympatyczny i nie drażni. Trzeba tu pochwalić basistę. Chłop odwala tu kawał dobrej roboty. Jedziemy dalej, wchodzi saksofon, utwór jakby trochę jazzuje. To naprawdę fantastyczna muzyka z przyjemnym balladowym zakończeniem.

Laughter Lane. Początek to ponownie piękna gitara akustyczna, cudnej urody, wręcz baśniowy flet i wibrafon, który dodaje całą masę uroku. No i wspaniały głos  Rolanda. Ta początkowa współpraca gitary i wibrafonu powoduje, że jestem w innym świecie. Z dala od codziennych problemów i trosk. Chwilę później fajne przyspieszenie, ale trwa ono bardzo krótko. W okolicach trzeciej minuty gitara akustyczna przyspiesza, uderzenie bębnów i wchodzą saksofony. Kapitalna współpraca tych instrumentów, szkoda jedynie, że tak krótko.

Przechodzimy do utworu numer trzy. Ten nosi tytuł Loveless Time. Ponownie od samego początku spokojna atmosfera. Tu brzdąknie gitara, tam odezwie się flet. Do tego znakomity, delikatny śpiew Rolanda. W okolicy drugiej minuty utwór przyspiesza za sprawą wyśmienitej perkusji i saksofonu. Taki stan rzeczy nie trwa długo bo po kilkudziesięciu sekundach tempo spada, a do głosu dochodzą gitara akustyczna flet i wibrafon. Mamy baśniowy fragment. Dalej mięsisty bas, troszeczkę w stylu Chrisa Squire z Yes. Kolejna cudna piosenka.

Koniec pierwszej strony to trwający niemal osiem minut utwór instrumentalny zatytułowany Dawn. No tutaj usłyszymy inne klimaty od tych, które mogliśmy słuchać do tej pory. Wibrafon na dzień dobry, który wprowadza dość niespokojną atmosferę. Pojawiają się przeróżne dźwięki generowane przez flet, saksofony i bas, które również wprowadzają klimat wyjęty niczym z horroru. To niesamowite jaki efekt można uzyskać z połączenia wibrafonu, fletu, basu, który równomiernie pulsuje, saksofonu i różnego rodzaju przeszkadzajek. Na a później wcale nie gorsza perkusja. Utwór posiada klimat od którego nijak uwolnić się nie idzie. Miłośnicy twórczości wczesnego King Crimson powinni być zadowoleni.

Całą drugą stronę winylowego wydania zajmuje utwór tytułowy. To ile oraz co się tu dzieje naprawdę jest trudne do opisania. Takich gigantów po prostu należy słuchać i to wielokrotnie. Za każdym razem odnajduje się tu bowiem przeróżne smaczki. Te wszystkie pomysły, zmiany tempa robią ogromne wrażenie. Zespół zawarł tu całą paletę dźwięków, które kapitalnie ze sobą współgrają tworząc niesamowity muzyczny obraz. Zdecydowany, galopujący wręcz początek. Znakomity bas, szalejący flet i genialne blachy. Z tego miejsca ogromne brawa dla sekcji rytmicznej. Do tego dźwięki gitary (brzmi jak elektryczna!). Po prawie czterech minutach utwór zdecydowanie słabnie, wchodzą przepiękne wokalizy wszystkich członków zespołu. Jednak to Frei wysuwa się na czoło i jest tym głosem dominującym. Bas znakomicie pracuje, powodując że utwór po raz kolejny przyspiesza. I ponownie mamy bas, perkusję i świetny flet w rolach głównych. Od ósmej minuty śpiew Rolanda na tle spokojnej sekcji rytmicznej. Dalej świetny flet plus brudny bas, które dają znakomity efekt. Od trzynastej minuty plumkająca gitara, świetne głosy panów z Circus, baśniowy flet i piękne blachy. Pod koniec znakomita współpraca fletu basu i wibrafonu, która to współpraca tworzy fantastyczny, skoczny fragment. No, a już na sam koniec popisy saksofonów. Jak napisałem wyżej, choćby przyszło tysiąc atletów to... nie da się tego oddać słowami. Ale co a tutaj… Dziś są takie możliwości techniczne (co ma swoje złe, ale i dobre strony), że wystarczy zajrzeć na pewne strony by samemu odsłuchać danego utworu. Movin’ On to orgia dźwięków. Już wiem jak mógł się czuć Markiz de Sade na jednej ze swoich legendarnych „imprez” ;-)

Co można napisać o tym albumie? To płyta która rośnie z każdym następnym utworem. Po dość delikatnym, ale wyśmienitym początku muzyka robi się coraz bardziej mięsista, eksperymentalna, w pełni progowa aż do kumulacji w postaci utworu tytułowego. Ten to kapitalna mieszanka. Dla miłośników szukania odniesień mogę napisać, że w muzyce Circus słychać echa Gentle Giant, King Crimson, Van der Graaf Generator, ciut Yes oraz szczyptę sceny Canterbury. I nie jest to bezmyślne kopiowanie. Circus porusza się jedynie w klimatach tych zespołów umiejętnie łącząc poszczególne dźwięki.

To nieco zapomniana płyta, ale godna uwagi. W moim odczuciu to klejnot, który warto posiadać w swoich zbiorach. Cóż, nie są to tanie wydania (zarówno LP jak i CD), ale naprawdę warto wydać te pieniądze gdyż będzie to dobra inwestycja.